Neformalni samit o problemima EU

Šefovi država i vlada 27 članica Evropske unije okupiće se danas  na neformalnom samitu u Bratislavi da, bez Velike Britanije, razmotre kako da se britanski euroskepticizam ne prelije na druge članice, da postave dijagnozu problema čiji je Bregzit simptom i da zacrtaju mapa puta reformi Unije.

“Samit treba da odgovori u kakvom stanju se nalazi EU. Istovremeno treba da donese teme koje će potvrditi da je EU vitalni projekt i da se isplati boriti se za njega”, kazao je u video-poruci povodom samita njegov domaćin, slovački premijer Robert Fico.

Iako su neke članice EU, kao Poljska, nestrpljive da se već u Bratislavi krene u temeljne reforme i izmjene osnovnih europskih sporazuma da se EU iznova definiše po euroskeptičnom modelu labave zajednice jakih nacionalnih država, okupljenih oko zajedničke odbrane, ekonomske saradnje i dotacija iz evropske kase, od Fica, predsjednika Evropskog vijeća Donalda Tuska i lidera jakih članica, kao što su Njemačka ili Francuska, čuju se upozorenja da samit treba da bude tek početak procesa.

“Ljudi u Europi žele da znaju da li su politički lideri u stanju da povrate kontrolu nad događajima i procesima koji su ih preplavili, dezorijentisali, a ponekad i uplašili. Ljudi imaju pravo da očekuju od svojih političara da zaštite prostor u kojem žive i garantuju im bezbjednost”, poručio je u pozivnom pismu za samit predsjednik Evropskog vijeća Donald Tusk

U prvoj radnoj debati prije podne šefovi država i vlada 27 članica EU postaviće dijagnozu problema u EU, ručak će posvetiti konkretnim temama, a završna debata zacrtaće mapu puta za oblasti o kojima se dogovore kao prioritetnim, kao što je bezbjednost, shvaćena šire i kao suprotstavljanje terorizmu, i zaustavljanje migracijskog talasa, ali i socijalna bezbjednost i prosperitet na koji su navikli Evropljani.

Fico je upozorio da u Bratislavi kao početnom samitu procesa koji će se nastaviti početkom naredne godine na Malti, a završiti tek na proljeće u Rimu, neće na dnevni red doći izmjene europskih sporazuma jer preovlađuje uvjerenje da se treba usredsrediti na teme koje spajaju, a ne one koje unose razdor.

Pred samit se izdvojilo nekoliko “unija u uniji” s različitim viđenjima neophodnih promjena, jedna oko Njemačke i Skandinavije, gdje spadaju i baltičke zemlje, Višegradska četvorka ovog puta složna samo oko migracije, i južne mediteranske zemlje.

“Samit u Bratislavi mora da bude prekretnica u zaštiti spoljašnjih granica EU. Moramo da pokažemo našim građanima da smo voljni i da smo u stanju da ih zaštitimo od reprize haosa kakav je vladao 2015”, naveo je Tusk u pozivu jednu od tema oko koje vlada sloga.

Zbog samita 27 šefova država ili vlada, predsjednika sve tri glavne institucije EU, šefa Evropskog vijeća, Evropskog parlamenta i Evropske komisije s oko 300 delagata i 1.300 novinara koji prate samit, u glavnom gradu Slovačke vladaju neviđene mjere obezbjeđenja.

Ministar unutrašnjih poslova Robert Kalinjak pozvao je Slovake da danas ne dolaze u glavni grad ako baš ne moraju, škole u gradu su ukinule nastavu, a premijer Fico preporučio je žiteljima Bratislave da, ako mogu, odu van grada na produženi vikend.

Haos se očekuje u gradskom prevozu, posebno što će na neko vrijeme biti zatvoreni za saobraćaj, pa čak i pješake, svi mostovi preko Dunava, zato što će se zvaničnici popodne provesti na izletničkoj lađi.

Samit se umiješao i u planove sahrana u glavnom gradu Slovačke i neka pogrebna preduzeća su ih  odložila za naredne dane.