Naučno otkriće godine: Detektovani Einsteinovi gravitacioni valovi
Naučnici su saopštili danas da su prvi put detektovali gravitacione talase, koje je prije 100 godina hipotetički opisao Albert Einstein.
Ovo otkriće je prekretnica koja otvara novi prozor u proučavanju svemira.
Naučnici su saopštili da su detektovali gravitacione talase koji su dolazili iz dvije crne rupe, neobično gustih objekata čije je postojanje, također, predvidio Einstein.
Ove crne rupe kružile su jedna oko druge, a potom su se u spiralnoj putanji sudarile. Talasi su bili rezultat sudara crnih rupa koje su bile 30 puta masivnije od našeg Sunca, na udaljenosti od 1,3 milijardi svjetlosnih godina od Zemlje.
Vijest o otkriću gravitacionih talasa objavljena je na konferenciji za novinare u Washingtonu.
Talasi su registrovani korištenjem dva velika laserska detektora u SAD-u, koji su bili smješteni u državama Luizijana i Vašington.
Poput svjetlosti, gravitacija putuje u talasima, ali je prostor taj koji se mreška. Da bi ovi talasi mogli da se detektuju, bilo je potrebno da se izvrši mjerenje laserskih zraka dužine četiri kilometra preciznošću 10.000 puta manjom od protona.
Dva laserska instrumenta radila su usklađeno i mogli su da detektuju veoma male vibracije od prolazećih gravitacionih talasa. Nakon što je gravitacioni signal "uhvaćen", naučnici su ga preveli u zvučne talase, pa su preko zvučnika mogli da slušaju spajanje dvije crne rupe. Naučnici kažu da su gravitacini talasi prvi put detektovani 14. septembra prošle godine.
"Zaista smo svjedoci nastanka novog alata u astronomiji. Uključili smo novo čulo. Do sada smo mogli da gledamo, a sada ćemo moći i da slušamo", izjavila je Nergis Mavalvala, astrofizičar sa Instituta za tehnologiju u Massachusettsu. Ovaj naučni rad finansirala je Nacionalna fondacija za nauku, nezavisna agencija administracije SAD. Einstein je 1916. godine hipotetički opisao postojanje gravitacionih talasa u okviru razvoja svoje opće teorije relativnosti, koja opisuje gravitaciju kao poremećaj vremena i prostora koji nastaje prisustvom materije. Naučnici su do sada raspolagali samo indirektnim dokazima o postojanju ovih talasa.
(Srna)