DA LI SE SJEĆATE OVE SLIKE? Evo čemu su služile šare na vašim malim ekranima
Stariji sigurno pamte, a mlađi se možda prisjećaju onih trenutaka kad dođe do prekida programa, začuje se užasavajuće pištanje, a na ekranu televizora pojave se neobični šareni kvadrati, pravougaonici i štrafte. Vjerovalo se da čelnici televizije ne žele da nešto vidimo pa zato to puštaju, međutim, znate li čemu to zaista služi?
Raznobojne forme u krugu, kvadratićima, pravougonicima i štraftama koje prati jednolično pištanje zovu se test karta ili test šablon. Ovaj televizijski test signal uglavnom se emituje u trenucima kada je transmiter aktivan ali ne emituje program - dakle, uglavnom na početku i na kraju emitovanja, u doba kada televizijski program nije emitovan 24 časa.
Šare uglavnom prati i pištanje, jednolični sinusni ton, mada su neke televizijske stanice u pozadini test karte puštali i radio signal ili instrumentalnu muziku.
Ovakve test kartice korišćene su od samih začetaka televizije. Isprva su to bile stvarne kartice u koje je uperivana kamera, a glavni cilj bili su uparivanje kamera i kamkordera i kalibracija signala. Ovih dana se za to koriste generatori za test signala koji ne zahtjevaju prisustvo kamere,prenosi Kurir. Digitalno izrađene test karte omogućavaju svima (i gledaocima i televizijskim stanicama) da podese svoju opremu kako bi dobili optimalan kvalitet slike.
Krug je bio tu zbog podešavanja linearnosti u doba dok su se u televizorima koristile elektronske cijevi.
Test karte uglavnom sadrže određen set šara koji omogućava televizijskim kamerama i gledaocima da adekvatno podese sliku na svojim uređajima. Centralni dio test karte bile su takozvane SMPTE trake u različitim bojama i to sa lijeve na desnu stranu, redom: bijela, žuta, cijan, zelena, magenta, crvena i plava. Uz te boje, tu se nalaze i različite nijanse crne koje omogućavaju da se jačina svjetla i kontrast na ekranima podese što bolje.
Najpoznatija test karta napravljena je 1966. godine u laboratoriji kompanije Filips.Sadržaj i formu ovog šablona osmislio je inženjer Fin Hendil uz pomoć glavnog inženjera Erika Helmera Nilsena. Hendil je, sa svojim inženjerskim timom, napravio i opremu koja će generisati šablon nazvan - "Philips PM5544".
Ovakva test karta korišćena je u Velikoj Britaniji, Kanadi, Sjedinjenim Američkim Državama, na Filipinima, u Mjanmaru, Južnoj Koreji, Tajvanu, Japanu, Australiji, Španiji... a mi se dobro sjećamo, čak i sa nostalgijom, da je korišćena i na današnjem Javnom servisu.