USPOMENE: Slet kao vrhunac obilježavanja Dana mladosti

Nostalgija
USPOMENE: Slet kao vrhunac obilježavanja Dana mladosti
Iako mnogi poriču, svaki slet je bio spektakl. Nevjerovatan broj učesnika priredbe, uvježbanost, kostimi, brzina kojom se sve mijenja, znanje da su na terenu stadiona JNA prisutni mladi iz svih krajeva Jugoslavije, ostavljali su utisak beskrajnog jedinstva.

Riječ "slet" dolazi iz češkog jezika i označava okupljanje ptica u letu. Slet je u formalnom smislu vođen idejom ekonomičnosti – zaposliti što više vježbača u isto vrijeme. Sletovi su demonstracija snage, koordinacije, fleksibilnosti i brzine te drugih sposobnosti vježbača ali i poruka njihovog jedinstva u pokretu. 

slet

Sletovi nisu bili samo sportske manifestacije već su u raznim istorijskim okolnostima imali i politički naboj. Tokom 20. vijeka prakticirali su se u gotovo svim socijalističkim državama. Postali su uobičajeni vrhunac obilježavanja važnih istorijskih datuma u pojedinim državama. Zbog toga su oni postali i pokazatelji organizacijske, političke i ideološke moći države u kojoj su se odvijali. 

slet1

slet4

Broj sudionika, impresivnost koreografije i bogatstvo kostima, rekvizita i scenografije zbog toga su bili veoma važni kako bi organizovani u cjelinu pružili gledaocima pravi spektakl. Kao takvi, sletovi su služili širenju ideja socijalizma kao i njegovih vrijednosti. Sletovi, iako su potekli iz Evrope, u našem okruženju se više ne mogu vidjeti jer u Evropi više ne postoje socijalističke zemlje.

slet14

Sletovi u Jugoslaviji su organizovani u svim republikama odnosno stadionima gradova kroz koje je prolazila štafeta, sa centralnom proslavom koja se održavala 25. maja u Beogradu. Na stadionu Jugoslovenske narodne armije hiljade disciplinovanih tijela skladnim pokretima je više od dvadeset godina pred Titom (od 1957. do 1979. godine) ispisivalo parole i iscrtavalo simbole zajedništva. Posljednji slet i završna priredba povodom Dana mladosti održani su 1988 godine. Po koncepciji i estetici prilično se razlikovala od svih drugih. Odražavala je vrijeme u kome se odigravala: bila je mračna, teška i poslednja - jer je tokom iste godine njen osnivač, Savez socijalističke omladine Jugoslavije, odlučio da je ukine. 

Studentkinja iz Prištine, Sanije Hiseni koja je 1979. godine posljednja nosila štafetu i uručila je Josipu Brozu Titu danas je ljekarka u Kanadi. Sanije je nekoliko godina nakon toga bila politički angažovana kao predsjednica Saveza socijalističke omladine Kosova. Kada je 90-tih godina krenulo s rasulom u zemlji, otišla je u Kanadu. Danas je sretno udata, ima dvoje djece.

slet15

Beogradski stadion „JNA" svakog 25. maja bio je prepun egzaltirane publike. Na hiljade okupljenih građana posmatralo je savršeno uvježbane sletske vježbe koje su izvodili mladi iz cijele Jugoslavije. Prema svjedočenjima, čast da se učestvuje na „beogradskom sletu" bila je stvar prestiža, a za mnoge iz udaljenih krajeva, jedina prilika da posjete glavni grad SFRJ, Beograd. No, za Beograđane koji se te večeri ne bi našli na stadionu, slet je bio događaj koji je podsticao na socijalizaciju. 

slet19

„Sjećam se tih večernjih druženja. Tokom 'Dnevnika 2' Radio televizije Beograd, postavljalo se posluženje. U 20 sati, kada počne direktni prenos, sve je bilo na mjestu. Uzbuđenje je bilo veće za one koji su imali crno-bele televizore, jer su odlazili kod komšija koji imaju TV u boji, doživljaj je bio posmatrati tako šarenu priredbu", prisjeća se Ružica Petrović iz Beograda, nekada radnica „Ateksa" danas penzionerka. 

„Iako mnogi poriču, svaki slet je bio spektakl. Nevjerovatan broj učesnika priredbe, uvježbanost, kostimi, brzina kojom se sve mijenja, znanje da su na terenu stadiona JNA prisutni mladi iz svih krajeva Jugoslavije, ostavljali su utisak beskrajnog jedinstva. Mislim da tada nije bilo osobe koja se osjećala otuđeno i usamljeno", dodaje Petrović. 

Ne propustite