Ovako su klali četnici: Muslimani u masama bježe u Sarajevo

U leksikonu Jugoslovenske vojske u otadžbini, poznate i kao četnički pokret, poznate i kao Ravnogorski pokret, izraz “stavljanja pod slovo Z” korišten je kao eufemizam za dejlo klanja korišćenjem kame.

Četnici su tokom Drugog svjetskog rata klali ljude na teritorijama svih bivših (u tom trenutku budućih) jugoslovenskih republika, a žrtve su bile politički, ideološki, ekonomski i etnički neprijatelji, piše Telegraf.

U svrhu ovoga formirane su zloglasne crne trojke koje su imale jedan jedini zadatak, a to je bila eliminacija svih onih koje bi Vrhovna komanda “stavila pod slovo Z”. Mihailović se na suđenju branio da “z” dolazi od “zaplašiti”, a ne “zaklati”, međutim, dokazi nisu išli u prilog tome.

Tako recimo 6. avgusta 1942. godine major Petar Baćović, koji je do samo nekoliko mjeseci pre toga bio na funkciji šefa kabineta Nedićevog kvislinškog ministarstva unutrašnjih poslova a koji je do tada postao komandant operativnih jedinica JVuO istočne Bosne i Hercegovine, šalje svojim podređenima sljedeću depešu:

“Komandanti brigada dostaviće spiskove iz kojih da se vidi, ime i prezime, greške koje imenovani čini, kakav ugled uživa u narodu, mišljenje komandantovo kakav bi utisak ostao u narodu ako bi imenovani jednog dana nestao. Ova komanda kad dobije sve potrebne podatke donosiće rješenje da se prema pojedincima primeni slovo ‘Z’. Komandant brigade po prijemu naređenja da se izvjesno lice stavi pod slovo ‘Z’ dužan je u roku od 24 sata pomoću trojki istog likvidirati-ubiti. Ovo likvidiranje-ubijanje ima biti isključivo klanje kamom.”

Srbi koji su bili meta napada najčešće se bili ljudi čak i blago liberalnijih shvatanja, ne nužno komunisti, mada je i bilo i onih koji su jednostavno odbijali da plaćaju danak i izdržavanje četničkih odreda.

Tako je, na primjer, 18. maja 1944. godine đeneral Mihailović dobio izvještaj od izvjesnog Milićevića, u kome se kaže: “Jučer mi je saopštio jedan naš čovek da je u Varvarinu 27. marta ubijen ugledni advokat iz Beograda, sklonjen u Varvarinu, po imenu Marin Marinović, sa ženom zajedno, i bačen u Moravu. Ubila ga je jedna trojka, kaže, po naređenju nekog tamošnjeg komandanta, da li brigade, da li korpusa, ne zna… Na pitanje zašto je ubijen taj nevin čovek, ti iz trojke su odgovorili: Mi znamo da je on potpuno nevin, ali mi smo morali naređenje komandanta izvršiti, da bi zaplašili cincarsku čaršiju koja ne da pare!”

Što se tiče ubijanja komunista ovom metodom, navešćemo primjer izvještaja koji je četnički komandant Milo Rakočević iz Crne Gore poslao Dragoljubu Mihailoviću:

“Ljudstvo je dobro opremljeno i naoružano… Hranu dobijam od Italijana… Komandant operativne jedinice dao mi je ovlaštenje da po svaku cijenu uništim sve one koji su protiv naše organizacije… Svim svojim silama sa ljudstvom koje je pod mojom komandom nastojim da se ološ po svaku cijenu uništi… Pomoću trojki likvidiram komuniste iz dana u dan i na javnom mjestu… Ostaci komunističke partije svakog dana su sve manji… Italijani mi izlaze dosta u susret u pogledu odjela a isto tako obećavaju pomoć i u hrani i obući…”

Ovo su samo neki od primjera zvjerstava koje su činili četnici.

2. avgust 1941: Ubistvo Strajina Nikolića, zemljoradnika iz sela Kušići pokraj Ivanjice. Zločin je izvršio samozvani vojvoda Božidar Ćosović zvani Božo Javorac koji je priznavao komandu vojvode Koste Pećanca, a kasnije je sarađivao sa ravnogorskim četnicima u borbi protiv partizana. Ćosović je ubio Nikolića pred masom svijeta, svirepo ga mučeći, da bi ga potom zaklao.

16. januar 1942: U selima Makovište i Varda pokraj Kosjerića četnici DM pod komandom Filipa Ajdačića zaklali 18 zarobljenih partizana. Filip Ajdačić lično je zaklao zarobljene partizane Vojislava Jokića i Milića Ajdačića, žitelje Užica. Partizanski zarobljenici su prije klanja mučeni. Publikovani su poimenični podaci o stradalima.

31. oktobar 1943: Klanje dva ribara iz mesta Barič pokraj Obrenovca. Zaklani su Janko Pešić i Valerijan Skorobogeč (poreklom Rus). Poznata su imena počinilaca zločina (četnici Posavske brigade Avalskog korpusa JVuO).

18. januar 1944: Četnici Avalskog korpusa JVuO u selu Baćevac, između Beograda i Lazarevca, zaklali Kristinu Bogosavljević, čijeg sina Ljubomira su ubili 28. decembra 1943.

22. maj 1944: U selu Okletac između Bajine Bašte i Ljubovije četnici zaklali tri mještana i njihove leševe bacili u reku Drinu. Publikovani su poimenični podaci o stradalima.

Veliki broj nesrpskih žrtava su od strane četnika pobijene iz odmazde, zbog prethodno ubijenih Srba, što ih naravno ni na koji način ne opravdava, mada donekle svakako objašnjava, uprkos činjenici da je izvjestan broj Hrvata, Bošnjaka i Slovenaca bio dio odreda pod komandom Dragoljuba Mihailovića.

Što se tiče ovakvih ubijanja ne-Srba, iz etničkih pobuda, vjerovatno najstrašnija je depeša koju je 23. avgusta iste godine načelnik Operativnog odseka Vrhovne komande Zaharije Ostojić (kasnije komandant Istaknutog dela VK) uputio đeneralu Mihailoviću.

U njoj, on kaže: “Jučer završio akciju do Ustikoline i grebena Jahorine. Po dosadašnjim podacima 1.000-3.000 muslimana poklanih. Sve trupe dobri borci, ali još bolji pljačkaši, izuzev Pavla. Pad Foče ima dobrog odjeka. Muslimani u masama bježe u Sarajevo. Sada su zadovoljni.”