Analiza 6 reproduktivnih hormona - Pravi test, u pravo vrijeme i iz pravog razloga
Nalazi reproduktivnih hormona predstavljaju značajnu informaciju u procjeni uzroka i liječenju steriliteta, ali je potrebno da se pravi testovi urade u odgovarajuće vrijeme. Interpretaciju ovih nalaza uvijek treba prepustiti specijalisti koji se bavi liječenjem neplodnosti, ali postoje činjenice o samim hormonima koje nije na odmet da znate, kako biste na vrijeme mogli da se obratite ljekaru koji je stručnjak za plodnost.
Kada treba ispitati nivoe hormona?
Hormone treba ispitivati u slučajevima liječenja steriliteta, amenoreje, oligomenoreje i trudnoće kod žena, a kod muškaraca hipogonadizam.
Folikostimulirajući hormon FSH i luteinizirajući hormon LH
Oba ova hormona, stvara hipofiza, i oba hormona su veoma važna u smislu reproduktivnog zdravlja i kod žena i kod muškaraca. Kod žena, kombinovano dejstvo FSH i LH stimuliše stvaranje folikula na jajniku. Skok LH u sredini ciklusa je odgovoran za ovulaciju. Nivoi FSH hormona se obično povećavaju u menopauzi, iz razloga što su jajnici slabije receptivni za ovaj hormon, što je i razlog povećanog lučenja od strane hipofize u ovom periodu. Ipak, fluktuirajuća aktivnost jajnika naročito u perimenopauzi, znači da nivoi FSH i estradiola nisu naročito pouzdani prediktori menopauze.
Kod muškaraca FSH utiče na spermatogenezu, a LH utiče na ćelije u testisima koje stvaraju testosteron.
Estradiol
Estradiol, primarni estrogen, je dominatni hormon tokom folikularne, tj. prve faze ciklusa kod žena. Nivo estradiola varira u toku ciklusa. Ovaj hormon prati rast folikula i najviši je u vrijeme sazrijevanja folikula tj. pred ovulaciju. Nivo estradiola se postepeno smanjuje ukoliko dođe do ovulacije, ali ne i do oplodnje jajne ćelije. Nivo ovog hormona drastično se smanjuje u menopauzi.
Kod mušakraca, estrogen je sastavni dio reproduktivnog sistema, i potreban je da bi došlo do sazrevanja spermatozoida. Gojaznost može voditi povećanju nivoa estrogena kod muškaraca.
Kod žena koje uzimaju oralne kontraceptive koji sadrže estrogen, nivoe estradiola nije moguće utvrditi.
Kod žena koje uzimaju neki oblik hormonske terapije nivo estradiola će biti visok.
Progesteron
Progesteron je dominatni hormon koji jajnici luče tokom lutealne faze ciklusa (druge faze ciklusa). Osnovna funkcija ovog hormona je da pripremi sluzokožu maternice za prihvatanje oplođene jajne ćelije, ukoliko do oplodnje dođe.
Ukoliko dođe do trudnoće, hormon hCG se luči kako bi se održalo žuto tijelo (mjesto na jajniku iz koga je "izašla" jajna ćelija), a zauzvrat taj proces dozvoljava da nivo progesterona ostane visok.
Negdje u dvanaestoj nedjelji trudnoće posteljica preuzima funkciju žutog tela i nastavlja da stvara progesteron. Nivo progesterona opada nakon porođaja i tokom dojenja. Ovaj hormon je nizak kod žena poslije menopauze, a kod muškaraca gotovo cjelokupan progesteron se pretvara u testosteron u testisima. Osim u slučajevima kada se ispituje neplodnost, ne postoje druge medicinske indikacije kada se vrši mjerenje nivoa ovog hormona.
Prolaktin
Kod žena prolaktin stimuliše dojke da stvaraju mlijeko. Tokom trudnoće, prolaktin počinje da se povećava nakon 6-te nedelje gestacije, a svoj vrhunac dostiže na kraju trudnoće.
Kod žena koje nisu u drugom stanju, prolaktin koji luči hipofiza je uzrokovan lučenjem dopamina. Npr. ukoliko postoje tumori ili mase koje pritiskaju hipofizu, ili uzimanje lijekova koji blokiraju receptore dopamina, može se javiti hiperprolaktinemija. Hipotireoza se također može povezati sa hiperprolaktinemijom ukoliko su nivoi TRH povišeni.
Hiperprolaktinemija je najčešći endokrini poremećaj i uzrok je neplodnosti kod oba spola.
Referentne vrednosti
Postoji velika varijacija ovog hormona u krvi i najniža je tri sata nakon buđenja. Davanje uzorka za ovu analizu najbolje bi bilo da bude bar dva sata poslije buđenja. Bolest ili stres takođe mogu uticati na nalaz. Naš savet je da pacijenti uzorak za ovu analizu daju kada su potpuno zdravi i kada ne uzimaju lijekove ili substance koje mogu uticati na nivo prolaktina (npr. agoniste dopamina, opijate i sl.)
Testosteron
Testosteron je primarni muški hormon koji je odgovoran za razvoj i održavanje muških seksualnih karakteristika. Ovaj hormon također stimuliše i anaboličke procese u ne seksualnim tkivima. Kod muškaraca LH stimuliše Lejdigove ćelije u testisima da stvaraju testosteron. Male količine testosterona stvaraju i nadbubrežne žlijezde.
Kod žena, testosteron nastaje kao posljedica konverzije androgenih prekursora steroida, uz lučenje iz nadbubrežnih žezda i jajnika. Nivo testosterona fluktuira u toku ciklusa i povećava se u toku trudnoće. Nivo ovog hormona je stabilan u menopauzi.
Kod sindroma policističnih jajnika nivo ovog homona može biti povišen.
Sve ponude sa portala Citydeal.ba možete kupiti online preko naše web stranice www.citydeal.ba, uplatnicom, gotovinom ili kartičnim plaćanjem na prodajnom mjesto u BBI Shopping centru (prizemlje).
Pametno kupujte i značajno uštedite samo uz Vaš Citydeal!