Šta je BiH potpisala s Rusijom: “Partneri” su nam i subjekti pod sankcijama SAD-a i EU?!

Institucije Bosne i Hercegovine potpisale su niz sporazuma i memoranduma o saradnji s ruskim državnim subjektima, od kojih su neki — uključujući i Federalnu agenciju za tehničku regulativu i mjeriteljstvo Ruske Federacije (Rosstandart) — pod sankcijama Sjedinjenih Američkih Država i Evropske unije.

Sporazumi s ruskom agencijom pod sankcijama

Krajem septembra 2025. godine, Ministarstvo vanjske trgovine i ekonomskih odnosa BiH, Institut za mjeriteljstvo BiH i Institut za standardizaciju BiH potpisali su memorandume o saradnji s Rosstandartom. Ta institucija se nalazi na listi sankcionisanih subjekata EU zbog podrške ruskom vojno-industrijskom kompleksu nakon invazije na Ukrajinu.

Odlukom Vijeća EU od 18. decembra 2023. godine, Rosstandartu su uvedena ograničenja u vezi s izvozom robe i tehnologije s mogućom vojnom namjenom. Sankcije su mu uvele i SAD, Japan i Švicarska, a Ured za kontrolu stranaca američkog Ministarstva finansija (OFAC) označio ga je kao dio mehanizma koji jača ruski vojni sektor.

Upozorenje Evropske komisije

Evropska komisija je u izvještaju o napretku BiH za 2025. godinu istakla upravo ove sporazume kao primjer nedosljednosti Bosne i Hercegovine u provođenju međunarodnih restriktivnih mjera.

„BiH mora ojačati kapacitete za sprovođenje restriktivnih mjera, uključujući sankcije EU, te uskladiti zakonodavstvo s evropskim propisima“, navodi se u izvještaju.

Memorandumi potpisani u Sočiju

Na marginama sastanka međuvladine komisije BiH–Rusija u Sočiju 24. septembra 2025., potpisan je Memorandum između Rosstandarta i Instituta za standardizaciju BiH. U dokumentu su predviđeni razmjena stručnjaka, zajedničke obuke i mogućnost međusobnog priznavanja standarda. Ruska strana je BiH ponudila pristup fondu od preko 41.000 tehničkih dokumenata, a sporazum je potpisan na tri godine i automatski se produžava.

Bosanskohercegovačku delegaciju predvodio je ministar Staša Košarac, dok je rusku delegaciju vodio Anton Šalajev, direktor Rosstandarta.

Reakcije i kritike

Predsjednik Upravnog odbora Transparency Internationala BiH, Srđan Blagovčanin, nazvao je ovaj potez „flagrantnim kršenjem obaveza BiH na putu ka EU“ i ocijenio da takvi potezi urušavaju kredibilitet zemlje.

Profesor Sead Turčalo, dekan Fakulteta političkih nauka u Sarajevu, smatra da se ovdje ne radi o tehničkoj saradnji, već o političkoj poruci:

„Rosstandart je pod sankcijama zato što podržava vojnu i industrijsku infrastrukturu Rusije. Takvi sporazumi prelaze granice stručne saradnje i ulaze u sferu geopolitičkog pozicioniranja.“

Raniji sporazumi BiH s Rusijom

Tokom protekle decenije, BiH i njeni entiteti potpisali su više sporazuma s ruskim institucijama, uključujući:

• MUP RS i MUP Moskve (2015),
• Vlada RS i Gazprom (2012),
• Civilna zaštita RS i Ministarstvo za vanredne situacije Rusije (2024),
• Ministarstvo sigurnosti BiH i MUP Rusije (2018),
• Institucije ombudsmena BiH i Ruske Federacije (2019).