Dan kada je pao Milošević: 16 godina od petooktobarskih promjena

 Danas se navršava 16 godina od demokratskih promjena u Srbiji, kada je 5. oktobra 2000. godine, nakon masovnih demonstracija pristalica Demokratske opozicije Srbije /DOS/, sa vlasti otišao dotadašnji predsjednik Savezne Republike Jugoslavije Slobodan Milošević. 

Masovna okupljanja građana, na poziv lidera DOS-a, uslijedila su pošto je Izborna komisija osporila pobjedu kandidata DOS-a Vojislava Koštunice na izborima 24. septembra. 

Lideri DOS-a insistirali su da je Koštunica već u prvom izbornom krugu pobijedio protivkandidata Miloševića, dok je Izborna komisija saopštila da je kandidat DOS-a osvojio 49 odsto glasova, zbog čega je najavljen naredni krug glasanja. 

Prvaci DOS-a su to odbacili, i uslijedio je poziv građanima na proteste, kao i na generalni štrajk koji je kulminirao protestom rudara u Kolubari. Za centralno mjesto protesta određen je prostor ispred zdanja Doma Narodne skupštine u Beogradu. 

Protest koji je zatim održan u centru Beograda bio je najmasovniji od početka devedesetih godina dvadesetog vijeka, a u srpsku prijestonicu su tog dana, 5. oktobra, došli organizovano i masovno građani iz unutrašnjosti koji su podržavali tadašnji DOS. 

Iako je policija nastojala da nekako zaustavi ili omete kolone koje su se uputile ka Beogradu, sve su blokade na kraju bile probijene. Masovni upad demonstranata u zdanje tadašnje Savezne skupštine, u više talasa, uslijedio je tog 5. oktobra popodne, kada je zauzeta i obližnja policijska stanica u Ulici majke Jevrosime, u kojoj je bilo smješteno odeljenje MUP-a za opštinu Stari grad. 

Paralelno je u više naleta došlo do napada na obližnju zgradu RTS-a, gdje je zapaljeno prizemlje, a požar se proširio i na sprat. To popodne ispred zgrade RTS-a biće upamćeno i po dolasku bageriste DŽoa, koji se pridružio demonstrantima, uletivši u prizemlje zgrade u Takovskoj i tako postao jedan od simbola "Petog oktobra". 

Milošević se tokom narednog dana konačno obratio javnosti, kada je saopštio da je pretrpio izborni poraz, čemu je prethodio njegov razgovor sa Koštunicom. 

Koštunica je 7. oktobra 2000. položio zakletvu pred poslanicima Savezne skupštine, koji su zasjedali u Sava centru. Tokom petooktobarskih demonstracija povrijeđeno je više od 60 građana, a dvoje je izgubilo život, Jasmina Jovanović, koja je poginula nakon što je pala pod bager, i Momčilo Stakić, koji je doživio srčani udar. 

Decembra iste godine uslijedili su vanredni republički izbori, na kojima je DOS osvojio gotovo dvije trećine glasova.

NN