SPC: Početi sa pripremama za proslavu 800 godina autokefalnosti

Sveti arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve /SPC/ donio je odluku da se što prije počne sa pripremama za proslavu 800 godina od samostalnosti SPC /1219-2019/, u saradnji sa organima Srbije i Republike Srpske i sa svim relevantnim naučnim i kulturnim institucijama srpskog naroda.

Na Saboru, koji je trajao od 14. do 25. maja, ocijenjeno je da su odnosi SPC sa drugim hrišćanskim crkvama i zajednicama, kao i sa Jevrejskom zajednicom i Islamskom zajednicom Srbije, tradicionalno dobri i korektni.

Navedeno je da se to, nažalost, nikako ne može reći za odnose SPC sa ekstremističkim krugovima u Rimokatoličkoj crkvi u Hrvatskoj i BiH, kao ni za odnose sa takvim krugovima u Islamskoj zajednici BiH i u Islamskoj zajednici u Srbiji.

"Stanje u regionu je, nažalost, jednako obremenjeno poteškoćama i stradanjima, pa tako u Hrvatskoj ustašoidni šovinisti harangiraju protiv SPC i srpskog naroda, u Federaciji BiH na delu je stalni pritisak, sve do otvorene diskriminacije", navodi se u saopštenju SPC.

U Crnoj Gori se, kako se navodi, sprema zakon koji ne samo da ne priznaje status i identitet SPC, nego joj i prijeti otvorenim progonom, a crnogorska vlast SPC proglašava za državnog neprijatelja "broj jedan", valjda u duhu svog "demokratskog i evroatlantskog opredjeljenja".

U Makedoniji još traju montirani procesi protiv arhiepiskopa Jovana i Ohridske arhiepiskopije, dodaje se u saopštenju.

Na Saboru SPC ocijenjeno je da se odnos Crkve i države u Srbiji razvija u znaku dobre volje i saradnje u uslovima odvojenosti Crkve i države, ali je istaknuto da SPC očekuje da Upravi za saradnju sa Crkvama i vjerskim zajednicama bude vraćen status Ministarstva vjera.

"Isto tako, Sabor, po ko zna koji put, ponavlja svoj stav da posmrtni ostaci srpskog i svetskog velikana Nikole Tesle ne zaslužuju da budu muzejski eksponat, nego da budu dostojno sahranjeni na odgovarajućem mestu pored Hrama Svetog Save na Vračaru, kao što su i Vuk i Dositej sahranjeni pred Sabornom crkvom u Beogradu", ističe se u saopštenju SPC.

Sabor je konstatovao da je položaj SPC na Kosovu i Metohiji i dalje izuzetno težak, iako ima znakova nade i povoda za optimizam, kao što su nesmetani rad Bogoslovije u Prizrenu i priznavanje imovinskih prava manastiru Visoki Dečani.

Ocijenjeno je da su odnosi SPC sa sestrinskim pravoslavnim crkvama izuzetno dobri, ali da to nije slučaj sa Rumunskom Patrijaršijom, zbog čega postoji mogućnost da SPC prekine kanonske odnose sa tom crkvom.

Podsjeća se da rumunski episkopi i sveštenici već godinama, nekanonski i nebratoljubivo, vrše upade u područja jurisdikcije SPC u istočnoj Srbiji, posebno u Timočkoj krajini.

Konstatovano je da vjerska služba u Vojsci Srbije, kao i u Oružanim snagama BiH ide uzlaznom linijom.

Sabor očekuje da proces restitucije nepravedno oduzete crkvene imovine u Srbiji bude ubrzan i u potpunosti okončan i ponovo apeluje na nadležne organe države Srbije da Crkvi budu vraćene matične knjige, oduzete još 1946. godine, navodno radi prepisivanja.

Djelokrug rada Odbora za Jasenovac je proširen, tako da će se ubuduće baviti svim žrtvama i stradanjima Srpske crkve i srpskog naroda u Drugom svjetskom ratu.

Na osnovu izvještaja iz gotovo svih eparhija, sa žaljenjem je ustanovljeno da "bijela kuga", kao grijeh i kao nacionalno samoubistvo na odloženi rok, sve više hara u srpskom narodu, zbog čega Sabor poziva svoj vjerni narod na pokajanje i otrežnjenje.

Sabor je izrazio solidarnost i sa svim pravoslavnim i inoslavnim hrišćanima, kao i muslimanima, koji pate i ginu na Bliskom i Srednjem Istoku i istakao da molitveno želi što skoriji prekid besmislenog sukoba među jednovjernom i jednokrvnom braćom u Ukrajini.

Sabor SPC je usvojio tekst koji izražava načelni stav po svim ključnim pitanjima o kojima će se raspravljati i odlučivati na Velikom saboru Pravoslavne crkve, sazvanom za jun ove godine na ostrvu Kritu.

Na Saboru je sa žaljenjem primljen detaljni izvještaj o požaru u srpskoj crkvi Svetog Save u centru NJujorka.

"Milivoje Novaković, odnosno raščinjeni jeromonah Maksim, lažni artemijevski `horepiskop novobrdski i panonski`, isključen je iz crkvene zajednice", jedna je od odluka Sabora.

Administrator Eparhije dabrobosanske i dalje ostaje episkop zahumsko-hercegovački Grigorije, a administrator Eparhije mileševske episkop budimljansko-nikšićki Joanikije.

Za episkopa upražnjene Eparhije kanadske izabran je dosadašnji episkop istočnoamerički Mitrofan, za episkopa istočnoameričkog dosadašnji episkop australijsko-novozelandski Irinej, a za episkopa australijsko-novozelandskog protosinđel Siluan /Mrakić/, sabrat manastira Pustinja u Eparhiji valjevskoj.

Za vikarnog episkopa u Eparhiji crnogorsko-primorskoj, sa titulom episkop dioklijski, izabran je arhimandrit Kirilo /Bojović/, trenutno angažovan u Eparhiji buenosaireskoj i južnocentralnoameričkoj.

Dosadašnji episkop niški Jovan je po molbi razriješen dužnosti eparhijskog arhijereja, a za administratora Eparhije niške izabran je episkop raško-prizrenski Teodosije.

Na Saboru je protojerej Gojko Perović izabran za rektora Bogoslovije Svetog Petra Cetinjskog na Cetinju, a biblioteci Srpske Patrijaršije u Beogradu priznat je status matične biblioteke na cjelokupnom području SPC, dok je sa žaljenjem konstatovano da još ponegdje ima škola u kojima se nezakonito diskriminiše vjerska nastava, iako je opšta slika iz ove oblasti veoma povoljna.

Sabor je sa zadovoljstvom primio na znanje izvještaj mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija o uspješnom toku priprema za obilježavanje 1.000 godina od mučeničke smrti svetog Jovana Vladimira, kralja srpskog, koje će biti održano u septembru u Baru, a biće pozvani patrijarh srpski, vladike SPC, kao i poglavari i visoke delegacije svih pravoslavnih crkava.

Ustanovljen je i Orden Svetog kralja Jovana Vladimira, koji će se dodjeljivati ispovjednicima vjere i stradalnicima za vjeru.

Članovi Svetog sinoda u novom sazivu su episkopi bački Irinej, žički Justin, dalmatinski Fotije i raško-prizrenski Teodosije, a članovi zamjenici mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije i episkop šabački Lavrentije.

Redovno zasjedanje Sabora održano je u Pećkoj Patrijaršiji, Prizrenu i Beogradu.

(Srna)