Atopijski dermatitis

Šta je ATOPIJSKI DERMATITIS?

Atopijski dermatitis je kožna bolest od koje obolijeva između 2-5% odraslih i čak 10-20% djece širom svijeta. Radi se o hroničnoj, dugotrajnoj bolesti koju karakterizira suha, perutava koža sklona iritacijama i povremenim izbijanjem osipa s bolnim simptomima. Iako lijek nije poznat, redovita i dosljedna njega može pružiti zaštitu oboljeloj koži. "Atopijski" se odnosi na grupu bolesti koje su nasljedne (koje potječu iz porodice) i često se pojavljuju s drugim bolestima, uključujući astmu, alergije uz visoku temperaturu, te atopijski dermatitis.

Koji su UZROCI?

Tačan uzrok atopijskog dermatitisa još uvijek nije poznat, međutim veže se za genetsko naslijeđe, te uticaj raznih vanjskih faktora. Najčešći faktori atopijskog dermatitisa su:

•    Alergija na agrume (narandže, mandarine, limun..) i drugu hranu (jaja, mlijeko, brašno, riba, kikiriki, soja, pšenica, lješnjaci…)
•    Inhalacijski alergeni (grinje iz kućne prašine, životinjska dlaka, pelud, plijesni…)
•    Pretjerao isušivanje kože (često i dugotrajno kupanje, znojenje…)
•    Vuna i sintetičke tkanine
•    Razni deterdženti, omekšivači, sapuni…
•    Kozmetički proizvodi (primjerice dezodoransi)
•    Emocionalni stres, boravak u zadimljenim prostorima…

Koji su SIMPTOMI?

Simptomi se razlikuju od osobe do osobe. Najuobičajeniji simptomi su suha koža koja svrbi, kraste iza ušiju i osip na obrazima, rukama i nogama. Kod atopijskog dermatitisa važan faktor je koža koja svrbi (pruritus) jer češanje i trljanje pogoršavaju upalu kože karakterističnu za tu bolest. Način na koji atopijski dermatitis utječe na kožu može se razlikovati po raznim oblicima pruritusa i posljedičnim kožnim infekcijama. Neki ljudi imaju crvenu, zagrijanu kožu jer je imunosni sistem kože jako aktiviran. Kod drugih se razvija slijepljena i paperjasta koža kao rezultat neprekidnog češanja i trljanja. Ovo stanje se naziva lihenifikacija. Kod nekih ljudi razvijaju se na koži pjege ili male izdignute kvrge. Kada se pjege češaju, mogu se otvoriti (ekskorijacije) i postati krastave i inficirane. Ova stanja također se mogu naći kod ljudi bez atopijskog dermatitisa ili kod onih sa drugim tipovima kožnih poremećaja. Atopijski dermatitis također može pogoditi kožu oko očiju, kapke, obrve i trepavice. Češanje i trljanje područja oko očiju može prouzrokovati promjenu izgleda kože. Neki ljudi s atopijskim dermatitisom razviju dodatni sloj kože koji se zove atopijski nabor ili Dennie-Morgannov nabor. Kod drugih ljudi postoji hiperpigmentacija kapaka što znači da koža na njihovim kapcima potamni od upale ili visoke temperature (alergijski sjaj). Šarene obrve i trepavice također su rezultat grebanja i trljanja. Koža osobe s atopijskim dermatitisom gubi previše vlage iz epidermalnog sloja koža postaje jako suha, a obrambena sposobnost je smanjena. Dodatno, pacijentova koža je jako osjetljiva na pojavu infekcija, kao što su stafilokokne i streptokokne kožne infekcije i bradavice, herpes simplex, te molluscum contagiosum (kožni poremećaj uzrokovan virusima).

LIJEČENJE

Liječenje atopijskog dermatitisa je simptomatsko i usmjereno na smanjivanje upalnih promjena odnosno sprječavanje suhoće kože, ublažavanje svrbeža i kontrolu osipa. Liječenje može varirati ovisno o pojavi rana, jer se svaka liječi različito.
Klasična terapija temelji se na lokalnoj upotrebi kortikosteroida i lokalnih imunomodulatora (takrolimusa i pimekrolimusa), te oralnoj upotrebi antihistaminika i antibiotika u slučaju bakterijske ili gljivične infekcije.