Rumuni danas biraju predsjednika

U Rumuniji su jutros u sedam sati po lokalnom, odnosno šest po srednjoevropskom vremenu otvorena birališta za drugi krug predsjedničkih izbora, a najnovije ankete pokazuju da je aktuelni premijer Victor Ponta u prednosti nad protivkandidatom, liderom desnog centra Clausom Ioannisom.

Rumuni će sve do 21 sat po lokalnom vremenu moći da glasaju na više od 18.000 glasačkih mjesta širom zemlje i 294 u inostranstvu, prenosi rumunska agencija Ađerpres.

Prema rezultatima anketa, mladoliki premijer Ponta (42), lider vladajuće Socijaldemokratske partije (PSD), uživa podršku 54 posto Rumuna, prenosi AFP.

Njegov protivnik u drugom krugu Ioannis (55), predsjednik Hrišćansko-liberalne partije, potomak je njemačke manjine i aktuelni popularni gradonačelnik Sibiua, grada u Transilvaniji.

Od 14 kandidata, koliko ih je učestvovalo u prvom krugu predsjedničkih izbora koji je održan 2. novembra, Ponta je osvojio nešto više od 40 posto glasova, dok je Ioannisu pripalo 30,5 posto glasova.

Pobjeda Ponte u prvom krugu je korak ka pobjedi koja će, kako je navela agencija Reuters, konsolidovati njegovu Socijaldemokratsku partiju na vlasti.

Pontina pobjeda bi, po ocjeni analitičara, zemlji donela političku stabilnost, ali bi mogla da ugrozi nezavisnost pravosuđa.

Ušavši u politiku 2001, kao ambiciozan političar koji ne preza od sučeljavanja sa neistomišljenicima, Ponta je bilježio brzi uspon u postkomunističkom periodu, navodi francuska agencija.

Aktuelni premijer, čiji je model političara bivši britanski premijer Toni Blair, iznio je tokom predizborne kampanje nekoliko izjava koje su "digle prašinu", a u jednoj od njih je uporedio 10-godišnju vlast konzervativnog predsednika Trajana Baseskua, svog vječitog protivnika, sa nacističkim režimom.

Predsednik Basesku, koji ne može da se kandiduje za treći petogodišnji mandat, odgovorio je optužujući Pontu da je bivši špijun.

Mnogobrojne krivične optužbe i istrage zbog korupcije protiv njegovih saveznika u bivšoj komunističkoj Socijaldemokratskoj partiji nisu ugrozile Pontin rejting u anketama.

Međutim, iako tvrdi da poštuje nezavisnost sudskog sistema, njegove česte kritike na račun tužioca za borbu protiv korupcije, koga smatra pristrasnim, bude sumnje, primjećuje francuska agencija.

Pontu je prvi put za premijera imenovao Basesku 2012, nakon što je kabinetu desnog centra izglasano nepovjerenje.

Za vrijeme Pontinog mandata unaprijeđena je ekonomija, a javni dug opao, što mu je donijelo veliku popularnost, mada su napeti odnosi sa Baseskuom odložili preko potrebne reforme, uključujući one u zdravstvenom i obrazovnom sistemu i državnoj administraciji, a ekonomija je u međuvremenu ponovo zapala u recesiju.

Ljubitelj reli vožnje i obožavatelj legendarnog argentinskog revolucionara Che Guevare u mladosti, Ponta uživa podršku tradicionalnih glasača svoje stranke - uglavnom stanovnika ruralnih područja, zaposlenih u malim preduzećima i starijih ljudi.

U Rumuniji, iako premijer ima izvršna ovlaštenja, predsjednik imenuje premijera, sudije, tužioce, šefove obavještajnih službi i može da zaustavi vladine predloge.

Ovi izbori se smatraju ključnim testom za Rumuniju koja, nakon dvogodišnje parališuće kohabitacije između političkih protivnika Ponte i Baseskua, mora što prije da sprovede reforme, naročito u javnoj administraciji.

Novog predsednika Rumunije očekuju brojni izazovi, prije svega na polju ekonomije koja je u recesiji i u borbi protiv široko rasprostranjene korupcije, ocjenjuju analitičari.

Rumunija je druga najsiromašnija članica EU poslije Bugarske sa prosečnom platom od 380 eura i stopom nezaposlenosti kod mladih od preko 20 posto.

Također, prema zvaničnim prognozama, ove godine se očekuje pad ekonomskog rasta sa 3,5 na 2,2 posto.

(Tanjug)