Šta je hepatitis, šta ciroza, a šta žutica i šta vas od svega toga NAJOPASNIJE?

Jetra, kao jedan od najvažnijih organa u tijelu, usijled ovih oboljenja može početi da slabi ili da otkazuje, što na kraju dovodi do fatalnih ishoda

Normalno je da se plašimo bolesti i da ne želimo da razmišljamo o njima, ali ako na vrijeme naučimo da raspoznajemo simptome možemo da odreagujemo na vrijeme i da spriječimo neke fatalne ishode. Sve tri grupe ovih oboljenja su vezane za jetru, tačnije za zapaljenske procese u jetri.

Jetra, kao jedan od najvažnijih organa u tijelu, uslijed ovih oboljenja može početi da slabi ili da otkazuje, što na kraju dovodi do fatalnih ishoda.

Šta je hepatitis, šta ciroza, a šta žutica i šta vas od svega ovoga najgore?

HEPATITIS

Prema medicini, hepatitis je svaka upalna bolest jetre koja dovodi do oštećenja ili uništenja njenih ćelija (hepatocita). Bolest se manifestuje abdominalnim bolom, povišenom tjelesnom temperaturom i hepatomegalijom (povećanje jetre).

Neki hronični oblici hepatitisa se manifestuju malim brojem znakova i simptoma i to tek kada je došlo do dugotrajne upale koja je dovela do zamene ćelija jetre vezivnim tkivom, odnosno kada je došlo do ciroze. Hepatitis se može javiti u nekoliko različitih oblika, a najčešći su hepatitis A, hepatitis B i hepatitis C.

Hepatitis A

HAV je enterovirus koji se prenosi fekalno-oralnim putem (na primjer kontaminirana hrana), a izaziva akutnu vrstu hepatitisa, dok hronični ne postoji. Imuni sistem oboljele osobe stvara antitela protiv hepatitisa A koja će zaštiti organizam. Kao mera prevencije postoji vakcina protiv hepatitisa A. Ovaj oblik se najčešće javlja kod djece i beba.

Hepatitis B

HBV izaziva i akutni i hronični hepatitis kod bolesnika koji nisu u mogućnosti da uklone virus. Prenos može biti preko zaražene krvi, polnim odnosom ili vertikalnim prenosom (s majke na fetus). Ipak, u 50 posto slučajeva uzrok infekcije se ne može se odrediti, 95 posto pacijenata se izliječi i stvori antitela protiv virusa hepatitisa B, ali 5 posto bolesnika se ne izliječi i razvije hroničnu infekciju.

Hepatitis C

HCV (izvorno "non-A non-B hepatitis") se ne prenosi se*sualnim kontaktom, već samo preko krvi. Dovodi do nastanka hroničnog oblika hepatitisa, koji obično prelazi u cirozu. Može ostati bez simptoma 10-20 godina, a ne postoji vakcina protiv njega. Osobe sa hepatitisom C su sklone zarazi hepatitisom A ili B. Stoga se sve osobe sa hepatitisom C vakcinišu protiv hepatitisa A i hepatitisa B.

CIROZA

Ciroza jetre je stanje u kom su svi dIJelovi jetre zahvaćeni patološkim promJenama. Uzrok ciroze može biti prekomJerna upotreba alkohola i tada se radi o alkoholnoj cirozi. Unošenjem velikih količina alkohola se stvara velika količina masti, što jetri onemogućava da zadovolji potrebe za kiseonikom. Kao odgovor imunog sistema na ovakvo stanje dolazi do upalnog procesa koji uništava ćelije jetre. 

Ciroza jetre predstavlja ireverzibilno (nepovratno) oštećenje hepatocita (ćelija jetre). Jedan od uzroka ciroze jetre je i hronični hepatitis (A, B, C, D). Mogu je izazvati i primarna bilijarna ciroza, naslijedna oboljenja, vaskularna oboljenja, infektivna oboljenja, lekovi. Cirozu kao hroničnu bolest karakterišu oštećenja tkiva, stvaranje fibroznih ožiljaka i progresivno propadanje funkcije jetre, nakupljanje tečnosti u abdomenu, krvarenja, povišen pritisak u portalnim krvnim sudovima i poremećaj određenih moždanih funkcija (hepatička encefalopatija).

Tokom stanja ciroze jetre svaki proces u organizmu je poremećen zbog nepravilnosti u njenom radu. Osjećaj malaksalosti, gubitak tjelesne težine, povišena temperatura i žutica se javljaju kao posljedica nemogućnosti jetre da odstrani bilirubin.

ŽUTICA

Žutica je žućkasta obojenost kože, membrana vežnjače (konjunktive) preko bjeločnica, i drugih vidljivih sluzokoža izazvana hiperbilirubinemijom ili povišenim novoima bilirubina u krvi. Hiperbilirubinemija izaziva i povišenje nivoa bilirubina u ekstracelularnoj tečnosti, mokraći i stolici. Koncentracija bilirubina u plazmi mora da bude tri puta veća od normalne vrijednosti da bi obojenost postala vidljiva. U zavisnosti od lokalizacije patološkog procesa (u odnosu na jetru), koji remeti normalni fiziološki metabolizam bilirubina, žutica se dijeli na prehepatičnu, hepatičnu i posthepatičnu.

Žutica se često viđa kod oboljenja jetre kao što su: opstrukcija žučnih puteva, hepatitis, ciroza jetre ili rak jetre, tumori duodenuma, hemolitička anemija... Kod pojedinih osoba može se javiti i Dabin Džonsova žutica koja je izazvana kongenitalnom (urođenom) hiperbilirubinemijom.

Žutica nije bolest već jedan od kliničkih znakova koji se može pojaviti u različitim bolestima. Kada je nivo bilirubina blago povišen, žuticu karakteriše žućkasta boja koža. Kada je nivo bilirubina jako visok, obojenost kože ima tendenciju prelaska u smeđu boju. Žutica je zapravo hepatitis A, i javlja se nakon izloženosti virusom HAV.