Treći svjetski rat je možda već tu! Čovjek koji je vidio sve sukobe poslao ozbiljno upozorenje!
Dugogodišnji urednik za svjetska pitanja BBC-ja, John Simpson, u opsežnoj analizi upozorava da se globalna sigurnosna situacija dramatično pogoršava i da svijet ulazi u period veće opasnosti nego u bilo kojem trenutku posljednjih decenija. Simpson, koji gotovo 60 godina izvještava o ratovima i geopolitičkim krizama, tvrdi da 2025. godina po mnogo čemu odskače od svega što je dosad vidio.
Upozorenje ukrajinskog predsjednika Volodimira Zelenskog da bi rat u Ukrajini mogao prerasti u svjetski sukob, kaže, treba shvatiti ozbiljno jer se sličan osjećaj prelomne opasnosti rijetko pojavljivao čak i tokom Hladnog rata.
Ruska prijetnja i nova vrsta sukoba
Prema Simpsonovoj analizi, zapadne vlade sve su zabrinutije zbog ruskih aktivnosti koje nadilaze klasično bojište. NATO je, piše, u stanju povišene pripravnosti zbog straha od sabotaže podmorskih kablova koji su ključni za funkcionisanje zapadnih društava, dok se ruski dronovi i sajber-napadi koriste za testiranje odbrane država članica.
Simpson navodi da su zapadne obavještajne službe uvjerene kako ruske tajne službe stoje iza više ubistava i pokušaja ubistava disidenata u Evropi. Kao primjer navodi slučaj trovanja bivšeg agenta Sergeja Skripalja u Salisburyju 2018. godine, za koji je britanska istraga zaključila da je odobren na najvišem nivou ruske vlasti.
Tri rata koja su obilježila 2025.
Simpson ovu godinu opisuje kao godinu tri velika rata.
U Ukrajini je, prema podacima UN-a, ubijeno oko 14.000 civila.
U Gazi, nakon Hamasovog napada 7. oktobra 2023, Izrael je pokrenuo ofanzivu u kojoj je, prema podacima tamošnjeg ministarstva zdravstva koje UN smatra pouzdanim, poginulo više od 70.000 Palestinaca, među njima više od 30.000 žena i djece.
Treći, često zanemaren sukob, jeste građanski rat u Sudanu, u kojem je, prema Simpsonu, ubijeno više od 150.000 ljudi, a oko 12 miliona prisiljeno da napusti domove.
Simpson ističe da bi, da je Sudan jedini rat na svijetu, međunarodna zajednica vjerovatno reagovala odlučnije, ali u sjeni Ukrajine i Bliskog istoka taj je sukob ostao po strani.
Iako priznaje razmjere patnje u Gazi, Simpson naglašava da je rat u Ukrajini kvalitativno drugačiji jer uključuje nuklearnu silu i nosi daleko veći rizik globalne eskalacije. Po prvi put, kaže, ozbiljno se dovodi u pitanje stabilnost cjelokupnog međunarodnog poretka.
Amerika se povlači, Evropa ostaje sama
Jedna od ključnih promjena koje Simpson ističe jeste promjena uloge SAD-a. Godina 2025. donijela je, piše, dotad nezamislivu mogućnost da američki predsjednik okrene leđa sistemu koji je postojao još od kraja Drugog svjetskog rata.
Prema njegovoj ocjeni, Washington više nije siguran da želi braniti Evropu. Nova američka strategija nacionalne sigurnosti čak opisuje Evropu kao kontinent suočen s „civilizacijskim brisanjem“. Kremlj je tu analizu pozdravio, što Simpson vidi kao jasan znak promjene globalnog balansa moći.
Iako je ruska ekonomija znatno slabija od evropske, a EU ima višestruko veću populaciju, Zapadna Evropa, kaže Simpson, decenijama se oslanjala na američku zaštitu i izbjegavala ozbiljna ulaganja u vlastitu odbranu. Današnja Amerika, dodaje, sve više podsjeća na izolacionističku silu iz 1920-ih i 1930-ih.
Treći svjetski rat možda već počinje
Simpson smatra da bi 2026. godina mogla biti prelomna. Zelenski bi mogao biti pod pritiskom da prihvati mirovni sporazum kojim bi se Ukrajina odrekla dijela teritorija, ali ključno pitanje ostaje – hoće li postojati garancije koje bi spriječile Rusiju da se za nekoliko godina ne vrati po još.
Ako SAD odustane od podrške Ukrajini, upozorava, teret odbrane pada na Evropu, uz ozbiljan rizik destabilizacije čitavog kontinenta.
U analizi se osvrće i na Kinu. Iako Peking zasad ne prijeti otvoreno Tajvanu, Simpson podsjeća na izjave američkih obavještajnih zvaničnika prema kojima je kineska vojska dobila nalog da bude spremna za invaziju do 2027. godine.
Kinesko rukovodstvo, piše, i dalje je izrazito osjetljivo na unutrašnje nezadovoljstvo, obilježeno traumom Tiananmenskog masakra 1989. i strahom od gubitka kontrole nad društvom.
