Vučić gubi podršku Evropske unije: Pet izjava to i dokazuje
Zatezanje odnosa između vlasti u Srbiji i Evropske unije: Slika slomljenog lica studenta postaje simbol političkog razlaza
Odnos između režima Aleksandra Vučića i ključnih institucija Evropske unije već mjesecima se nalazi pod ozbiljnim pritiskom, ali protekle sedmice donijele su vidljivo zaoštravanje i značajne signale da su evropski partneri sve manje voljni da pružaju prećutnu podršku vlastima u Beogradu.
Svakodnevne represivne mjere prema studentima, građanima i opozicionim aktivistima – naročito one tokom i nakon Vidovdanskog protesta – postaju glavna tema i u evropskim institucijama. Slika slomljenog nosa i isprebijanog lica studenta Luke, koji je brutalno pretučen od strane policije, sve više postaje simbol otpora, ali i neugodne istine koju međunarodni partneri više ne mogu ignorisati.
Brisel ne šuti: EU osuđuje represiju i nasilje
Evropska komisija (EK) jasno je reagovala na događaje u Srbiji, naglašavajući da „najoštrije osuđuje sve akte mržnje i nasilja“, te da su osnovna prava poput slobode izražavanja i okupljanja neupitna. Naglašeno je i da policijska sila mora biti srazmjerna i u skladu s pravima pritvorenih, što je jasan znak zabrinutosti zbog brutalnosti koju je dokumentovalo mnoštvo snimaka i svjedočenja iz Beograda.
Komisarka za proširenje: Studenti žele isto što i EU
Marta Kos, nova komesarka EU za proširenje, otišla je i korak dalje. U intervjuu za Deutsche Welle izjavila je da studenti i građani Srbije dijele evropske vrijednosti, jer protestuju protiv korupcije, za slobodu medija i nezavisno pravosuđe – iste one standarde koje EU traži od Srbije u procesu integracija. Kos je dodala da vlada mora čuti šta joj poručuju sopstveni građani.
Ovakva izjava nije samo diplomatski komentar, već se može čitati kao političko distanciranje EU od Vučićevog režima, jer jasno stavlja opoziciono građanstvo u istu ravan sa zvaničnim evropskim vrijednostima.
Strazbur se sprema: Evropski parlament pokreće raspravu o represiji u Srbiji
Na inicijativu grupe Socijalista i demokrata, Evropski parlament će u septembru održati posebnu plenarni raspravu o talasu nasilja i upotrebi sile protiv demonstranata u Srbiji. Ova odluka ukazuje da je Evropa spremna dati političku težinu događanjima koja su vlasti u Beogradu do sada pokušavale prikazati kao „unutrašnju stvar“.
Ovim se Vučić, koji je godinama koristio diplomatsku fleksibilnost i balansirao između Istoka i Zapada, sada sve više suočava s gubitkom političke legitimacije u očima svojih zapadnih partnera.
Evropski parlamentarci: Vučićev režim je autokratski
Holandski parlamentarac Tijs Reuten oštro je kritikovao EU što šuti dok vlast u Srbiji guši slobodu. Uputio je apel da se hitno reaguje na pismo roditelja uhapšenog studenta Pavla Cicvarića, kojeg je nazvao mladim političkim zatvorenikom.
I slovenska europarlamentarka Irena Joveva podsjetila je da „autokratski režimi pribjegavaju sili kada se uplaše naroda“, poručujući policiji da stane uz svoj narod, a ne uz vlast koja gubi legitimitet.
Ovo je nova retorika iz Brisela i Strazbura, sve dalje od uobičajenih diplomatskih floskula. Imena poput Pavla i Luke više nisu nepoznata – postaju lice borbe za slobodu i demokratiju u Srbiji.
Zdravko Ponoš: Slike prebijenih studenata su kap koja je prelila čašu
Predsjednik stranke SRCE, Zdravko Ponoš, ocijenio je da je Aleksandar Vučić izgubio prećutnu podršku EU, jer nijedan evropski zvaničnik više ne želi da ga javno podrži dok svijet gleda slike krvavih studenata.
„Teško je slikati se sa Vučićem kad vam u isto vrijeme na sto stave sliku slomljenog lica studenta. To je moralna granica koju više ne mogu preći“, rekao je Ponoš, slikovito ga nazvavši „neomiljenim rođakom sa sela“ – poslovnim partnerom kojeg više niko ne želi u javnosti.
Analitičari: EU više ne želi zatvarati oči
Prema riječima Nemanji Todorovića Štiplije, urednika portala European Western Balkans, promjena tona EU dolazi u trenutku kad se i unutar same Srbije sve više razotkrivaju unutrašnje pukotine u vlasti.
„Poruke Marte Kos su sada direktne, bez uvijanja, a Evropski parlament već duže održava kritički ton. Zakazivanje rasprave o situaciji u Srbiji pokazuje da represija nije mogla ostati bez odgovora“, rekao je Todorović Štiplija.
Šta slijedi?
Politička budućnost Aleksandra Vučića više ne zavisi samo od unutrašnje kontrole i moći nad medijima, policijom i institucijama. Ako Evropa odluči da ga politički izoluje – kao što to trenutno najavljuju poruke iz Brisela i Strazbura – njegova pozicija može postati znatno krhkija nego što izgleda.
Ukoliko se represija nastavi, a studenti, građani i evropski posmatrači nastave ukazivati na kršenja prava, Srbija bi mogla ući u najtežu fazu političkog osamljivanja od početka procesa evropskih integracija.
A slike krvavih lica, suza roditelja i glasova studenata – možda postanu simboli jednog naroda koji nije zaboravio šta znači boriti se za pravdu.
