'Po pitanju referenduma nije povrijeđen vitalni nacionalni interes bošnjačkog naroda'

Vijeće za zaštitu vitalnog interesa Ustavnog suda RS-a utvrdilo je da Odlukom o izboru članova u Komisiju za sprovođenje referenduma o radu Suda i Tužilaštva BiH, koju je Narodna skupština Republike Srpske izglasala 23. septembra, nije povrijeđen vitalni nacionalni interes bošnjačkog naroda. 
 
Vijeće je utvrdilo da vitalni nacionalni interes bošnjačkog naroda nije povrijeđen ni u Deklaraciji o genocidu Nezavisne Države Hrvatske nad Srbima, Jevrejima i Romima tokom Drugog svjetskog rata, koju je Narodna skupštine usvojila 22. oktobra. 
 
- Klub delegata bošnjačkog naroda u Vijeću naroda RS-a je u zahtjevu koji se odnosi na Odluku o izboru članova Komisije za sprovođenje referenduma istakao svoja neslaganja, u najvećoj mjeri, ne sa ovom odlukom, već sa Odlukom o raspisivanju republičkog referenduma u vezi Suda i Tužilaštva BiH - saopšteno je iz Ustavnog suda RS-a. 
 
U saopštenju se navodi da je u pogledu osporene Odluke o izboru članova Komisije za sprovođenje referenduma iznesen stav da je ona protivna relevantnim odredbama Zakona o referendumu i građanskoj inicijativi, jer je sastav ove komisije jednonacionalan i ne zadovoljava kriterijum zastupljenosti političkih stranaka, konstitutivnih naroda i grupe "ostalih". 
 
- Takođe je, prema navodima podnosioca zahtjeva, predmetna Odluka suprotna i posljednjoj alineji preambule Ustava BiH, kao i principima ravnopravnosti i konstitutivnosti naroda, ali se ne precizira u čemu se, konkretno, sastoji povreda vitalnog nacionalnog interesa bošnjačkog naroda u ovoj odluci - objašnjavaju iz Ustavog suda.
 
U saopštenju se ističe da je Vijeće, polazeći od odredaba Ustava RS-a, uzimajući u obzir navode Kluba delegata bošnjačkog naroda i Narodne skupštine, odlučilo da osporenom odlukom nisu povrijeđena prava iz okvira zaštite vitalnog nacionalnog interesa konstitutivnog bošnjačkog naroda.
 
- Vijeće je, naime, ocijenilo da relevantna odredba Zakona o referendumu i građanskoj inicijativi, na čiju se povredu žali podnosilac zahtjeva, nije imperativnog već upućujućeg karaktera jer propisuje da se, nakon što političke stranke zastupljene u organu koji je raspisao referendum predlože kandidate '...vodi računa o zastupljenosti političkih stranaka, konstitutivnih naroda i grupe 'ostalih' - obrazloženo je u saopštenju. 
 
U saoštenju se navodi da je, postupajući upravo u skladu sa citiranom odredbom Narodna skupština, na osnovu dostavljenih prijedloga parlamentarnih političkih stranaka i imenovala Komisiju za sprovođenje referenduma, pri čemu nije bila u mogućnosti da u ovu komisiju imenuje lica koja nisu predložena od istih tih političkih stranaka. 
 
Pored navedenog, Vijeće je takođe utvrdilo da Komisija za sprovođenje referenduma nema status javne institucije, niti organa zakonodavne, izvršne ili sudske vlasti, za koje postoji ustavna obaveza adekvatne zastupljenosti konstitutivnih naroda.
 
Kad je riječ o prihvatljivosti zahtjeva Kluba delegata bošnjačkog naroda u Vijeću naroda RS-a u vezi sa Deklaracijom Narodne skupštine o genocidu Nezavisne Države Hrvatske nad Srbima, Jevrejima i Romima tokom Drugog svjetskog rata, Vijeće je odlučilo da zahtjev nije prihvatljiv.
 
Ovakvu odluku Vijeće je donijelo jer je ocijenjeno, kao i u prethodnim slučajevima kada je u ovome kontekstu odlučivano o aktima političkog karaktera, da osporena Deklaracija Narodne skupštine ne sadrži pravne norme, odnosno da nema obavezujući karakter jer se njome samo izražavaju politički stavovi.
 
Zbog toga, Vijeće je utvrdilo da nije u njegovoj nadležnosti da ocjenjuje saglasnost osporene Deklaracije sa odredbama Ustava kojima se štite vitalni nacionalni interesi konstitutivnih naroda u RS-u. 

(Srna)