Umro je drug Tito - rečenica koju pamti svaki Jugosloven

Prije 35 godina, 4. maja 1980. godine, umro je Josip Broz Tito – neprikosnoveni lider Jugoslavije, proslavljeni ratni komandant i jedan od osnivača i čelnik Pokreta nesvrstanih.

Rođen je u Kumrovcu, u Zagorju, u hrvatsko slovenačkoj porodici maja 1892. godine. Njegov datum rođenja 25. maj obilježava se i danas kao Dan mladosti.

Kao austrougarski vojni obveznik učestvovao je u Prvom svjetskom ratu, s činom kaplara. Ranjen je i zarobljen u Galiciji, na ruskom frontu 1915. godine, pa je izvjesno vrijeme u toj zemlji proveo kao zarobljenik, prenosi Telegraf.rs..

U njegovim zvaničnim biografijama, u poratnom periodu, navodi se da je potom učestvovao u Oktobarskoj revoluciji.

U Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca vratio se krajem oktobra 1920, kada postaje član Komunističke partije. Godine 1937. postao je generalni sekretar KPJ, poslije smjenjivanja i strijeljanja Milana Gorkića, prethodnog lidera te partije.

Radio je i školovao se, 1936. i 1937. u Kominterni u Moskvi. Bilo je to vrijeme najoštrijih čistki unutar sovjetske nomenklature, i komunističke internacionale, kada je likvidiran znatan broj i jugoslovenskih komunističkih prvaka.

Kao vođa KPJ predvodio je u Drugom svetskom ratu partizanski pokret (Narodnooslobodilačka vojska), a iz rata je izašao kao legendarni vođa.

Na čelu Jugoslavije nalazio se punih 35 godina.

Osim borbe protiv okupatora, jedinice pod njegovom komandom sprovele su komunističku revoluciju – tokom i nakon rata, u kojoj su, između ostalog, u sprovođenju revolucionarne “pravde” nestale i desetine hiljada nekomunista – pod maskom “borbe protiv saradnika okupatora”.

Godine 1948. odbacio je Rezoluciju Informbiroa komunističkih partija i odolijevao snažnom Staljinovom pritisku, nakon čega je godinama vješto balansirao između istočnog i zapadnog bloka, izborivši sasvim osobenu poziciju Jugoslavije kao čelnice Pokreta nesvrstanih.

Vrlo je dobro poznata njegova otvorena poruka Staljinu: "Prestani slati agente da me ubiju. Ako ne prestaneš, bit ću prisiljen poslati jednog čovjeka u Moskvu i neće biti potrebno da šaljem drugog."

Bio je jedan je od osnivača Pokreta nesvrstanih, što je u tadašnjim međunarodnim okolnostima imalo veliki značaj. Njegova uloga u tom pokretu, u kasnijoj fazi, posebno je upamćena po doslijednom nastojanju da se nesvrstani zadrže po strani od uticaja pojedinih problokovski opredeljnih članica.

U unutrašnjoj politici, sticajem raznih okolnosti, vjerovatno i duboke starosti, ostavio je ustrojstvo koje se na kraju pokazalo kao neodrživo za funkcionisanje SFRJ – Ustav iz 1974. godine. Specifičan sistem konsenzusa predstavnika republika i pokrajina pokazao se kao nerješiv problem kada se SKJ raspao.

Sahrani Josipa Broza Tita, u Beogradu, prisustvovalo je više od 200 visokih ličnosti iz cijelog svijeta, što je nesumnjivo odraz njegove historijske uloge i izuzetnog ugleda koji je uživao.