"Velika Albanija" smišljena u Beogradu zbog "Velike Srbije"

Međunarodni Institut za bliskoistočne i balkanske studije je pred dolazak albanskog premijera u Beograd objavio izvještaj “Velika Albanija protiv Velike Srbije“.

Izveštaj Instituta iz Ljubljane počinje ocjenom da je do razvoja diplomatskih odnosa došlo poslije dolaska na vlast Edija Rame sa jedne i Aleksandra Vučića sa druge strane, uz ocjenu da Sali Beriša i Boris Tadić nisu bili u stanju da to učine jer su se plašili “svojih Albanaca“, odnosno “svojih Srba“.

Također, navodi se da je ubijeni premijer Zoran Đinđić mogao da uspostavi kvalitetne odnose sa Albanijom i ne samo to, već i sa Albancima na Kosovu. 

Kao tačka koja je u posljednjih nekoliko godina predstavljala otklon ka nacionalističkoj politici navodi se kampanja Salija Beriše, koji je 2012. godine, u želji da ostane na vlasti, pozvao svoje pristalice na glorifikovanje ideje “Velike Albanije“. 

To je, kako se ističe, predstavljalo okidač za žestoke reakcije u regionu, naročito u državama u kojima žive i Albanci, a poslije svega je uslijedilo upozorenje Washingtona da se države koncentrišu na euroatlanske integracije, a ne na međusobne sukobe. 

U osvrtu na nedavni incident sa dronom na fudbalskoj utakmici dvije reprezentacije, navodi se da je nakon toga uslijedila eskalacija zagovornika projekta “Velike Srbije“, koji su uz zabrinutost isticali da ideja “Velike Albanije“ za njih znači noćnu moru. 

Vraćajući se u malo dalju, ali opet blisku prošlost, pisci izvještaja navode da su premijeri Albanije i Srbije na ta mjesta došli veoma ubjedljivo i to sa manje od godinu dana razlike, što je kod SAD, EU, a pogotovo Njemačke naišlo na izuzetno dobar prijem. 

Ipak, kao negativna strana promjena vlasti u dvije zemlje navodi se i to što su partije koje su činile bivše režime ostale u novim, a tu se apostrofira partija LSI iz Albanije, čiji čelnici su bili uključeni u korupcionaške afere. 

Također, kao korak nazad u razvijanju odnosa Albanije i Srbije navodi se negodovanje premijera Srbije Aleksandra Vučića na odluku njemačke kancelarke Angele Merkel da albanski premijer Edi Rama govori kao predstavnik zemalja Zapadnog Balkana na posljednjem susretu sa medijima nakon konferencije zemalja regiona. 

Merkelova je odbila Vučićevo negodovanje, ali je nakon afere “dron“ obavljala razgovore sa obojicom funkcionera, daleko od očiju javnosti i omogućila da Rama 10. novembra bude gost Srbije. 

Ključni stav u izvještaju, nalazi se tek u trećem poglavlju, gdje se kao istinita proglašava tvrdnja Edija Rame da je ideja o Velikoj Albaniji srpski proizvod, koji se koristi kao paravan za uspostavljanje ideje o Velikoj Srbiji, uz navode da zvanična Tirana nikada nije razmišljala o Velikoj Albaniji kao ideji vodilji. 

Kao odbrana ovakvog stava navode se ratovi na prostorima bivše SFRJ, gdje se ističe da Albanija, nasuprot Srbije, nikada nije ulazila u ratove sa željom da vrati granice na stanje prije 1913. godine. 

U izvještaju se potom pominje Slobodan Milošević i njegova navodna namjera da se stvori Velika Srbija, ratovanjem sa Slovenijom, Hrvatskom, BiH i Kosovom. 

Ipak, kao grana u kojoj Srbija i Albanija sasvim dobro sarađuju navodi se energetika i ističe da je srpska kompanija EFT najveći dobavljač električne energije u Albaniji, uz napomenu da Albanci “rado prihvataju srpsku struju istovremeno negodujući zbog ideje Velike Srbije“.